زمانى که شما با مشکل بینایى روبه رو هستید، عینک معمول ترین راه حل است.
برخى ممکن است جراحى‌های تصحیحی عیوب انکساری را انتخاب کنند. اما عینک و جراحى براى هر کسی مناسب نیست.
به همین دلیل است که میلیون ها نفر روزشان را با لنزهاى تماسى در چشم آغاز مى‌کنند. لنزهاى تماسى عارى از خطر نیستند، اما انتخاب و کاربرد مناسب آنها مى‌تواند عوارض را به حداقل ممکن برساند.
تنوع وسیع لنزهاى موجود
اگر مى خواهید از لنز تماسى استفاده کنید، چند انتخاب در پیش رو دارید:
لنزهاى سخت: این لنزها توسط کمتر از یک درصد افرادى به کار مى رود که از لنز تماسى استفاده مى‌کنند. این لنزها از پلاستیک سخت ساخته شده‌اند و دید واضح و دقیقى ایجاد مى کنند. اما استفاده از این لنزها، اکسیژن رسانى به قرنیه را دشوار مى‌کند و در نتیجه به جاى اینکه اکسیژن خون از میان قرنیه عبور کند، از اطراف آن مى‌گذرد.
تطبیق‌یافتن با این لنزها از سایر انواع لنزها دشوارتر است و غالباً عادت کردن به آنها به چند روزى زمان نیاز دارد. امروزه لنزهاى سختى که به اکسیژن اجازه عبور نمى‌دهند، تقریباً دیگر به کار نمى‌روند.
لنزهاى نرم روزانه: این لنزها از جنس پلاستیک پلیمرى نازکى است که با شکل چشم شما همخوانى دارد.
برخلاف لنزهاى تماسى سخت، لنزهاى نرم به اکسیژن - که براى سلامت قرنیه ضرورى است - اجازه عبور مى‌دهند.
این لنزها از لنزهاى سخت و یا لنزهاى انعطاف ناپذیرى که به اکسیژن اجازه عبور نمى‌دهند، انعطاف پذیرتر بوده و شخص از همان ابتدا احساس راحتى بیشترى خواهد کرد. زمان تطبیق یافتن با این لنزها کوتاه‌تر است و بهتر بر روى قرنیه قرار مى‌گیرند و براى فعالیت‌هاى ورزشى و زندگى پرتحرک مناسب‌تر هستند.
انواعى از لنزهاى نرم که به لنزهاى توریک مشهورند، در تصحیح موارد خفیف تا متوسط آستیگماتیسم به کار مى‌روند.
لنزهاى نرم به اندازه لنزهاى سخت یا لنزهایى که در برابر اکسیژن نفوذپذیر هستند، دوام ندارند، اما از لنزهاى نرم یک بار مصرف بیشتر عمر مى‌کنند. این لنزها برخى مشکلات بینایى مانند درجات شدید آستیگماتیسم را تصحیح نمى‌کنند.
لنزهاى نفوذپذیر غیرقابل انعطاف (RGP): این لنزها از پلاستیک سخت با سوراخ هایى ساخته شده اند که نسبت به لنزهاى نرم، حتى اجازه عبور مقادیر بیشتر اکسیژن را مى دهند. این لنزها در تصحیح طیف گسترده اى از مشکلات بینایى بسیار عالى عمل مى کنند و پس از گذراندن دوره تطابق، کاربرد آنها براى اغلب افراد، آسان خواهد بود.
مراقبت از لنزهاى RGP آسان بوده، کمتر از لنزهاى نرم سبب عفونت مى شوند و بیشتر از آنها هم دوام دارند. همچنین نسبت به لنزهاى نرم، دید واضح تر و بهترى ایجاد مى کنند. از معایب این لنزها یکى این است که باید همیشه بر روى چشم باشند و دیگر اینکه راحت تر از مرکز چشم لیز مى خورند و به کنارى مى روند.
لنزهاى یک بار مصرف: این لنزها در انواع یک روزه و یا طولانى تر وجود دارند. بسته به نوع و چگونگى مراقبت از آنها، مى توان براى یک روز تا سه ماه - در ساعات بیدارى - قبل از دور انداختن، از آنها استفاده کرد.
رایج ترین توصیه در مورد زمان تعویض لنز، پس از دو هفته است. مزایاى این لنزها مانند سایر انواع لنزهاى نرم است. اما از آنجایى که لنزهاى یک بار مصرف معمولاً قبل از رشد میکروب و یا افزایش پروتئین به دور انداخته مىشوند و از لنزهاى روزانه نازک تر بوده و منافذ بیشترى براى عبور اکسیژن دارند، کاربرد آنها از لنزهاى نرم معمولى ، آسان تر است.
معایب این لنزها مشابه لنزهاى نرم معمولى است، گرچه لنزهاى یک بار مصرف شکننده تر بوده و کار با آنها دشوارتر است. لنزهاى یک بار مصرف باید هر روز تمیز و ضدعفونى شوند. حتى زمانى که مورد استفاده قرار نمى‌گیرند، باید حداقل هفته اى یک بار تمیز و ضدعفونى شوند.
لنزهاى طولانى مصرف: اینها لنزهاى نرمى هستند که مى توانند براى بیش از ۲۴ ساعت به طور مداوم روى چشم باقى بمانند. این لنزها به گونه اى طراحى شده‌اند که حتى در زمان خواب هم اکسیژن قرنیه را تامین مى‌کنند و قبل از درآوردن از چشم و تمیز کردن مى‌توانند تا یک هفته بر روى چشم باقى بمانند.
اخیراً لنزهاى طولانى مصرف جدیدى را مورد تایید قرار گرفته‌اند که مى‌توانند هم روزها و هم شب‌ها به مدت سى شبانه روز به کار روند. این لنزهاى جدید از هیدروژل سیلیکون ساخته شده‌اند که نسبت به لنزهاى یک بار مصرف معمولى اجازه عبور مقدار بیشترى اکسیژن را مى‌دهند.
اما استفاده از لنز در زمان خواب - حتى اگر لنز طولانى مصرف باشد- شانس عفونت قرنیه را بالا مى برد. مطالعات نشان مى دهد که خطر عفونت و سایر مشکلات با بر چشم داشتن لنز در زمان خواب، تا ده برابر افزایش مى یابد. به نظر من به خطرش نمى‌ارزد.
هنوز خیلى زود است که در مورد بى خطر بودن کاربرد لنزهاى سیلیکون هیدروژل در زمان خواب براى مدت طولانى قضاوت کنیم. همه انواع لنزهاى طولانى مصرف هم یک بار مصرف هستند.
تصحیح دوکانونى (Bifocal Correction): سه نوع انتخاب مختلف براى تصحیح دید دوکانونى وجود دارد. یکى تجویز لنزهایى که داراى دو قدرت متفاوت - براى دید نزدیک و دید دور- هستند، مانند عینک هاى دوکانونى. لنزهاى تماسى داراى این خاصیت به دو شکل "تبدیل‌کننده" (translating) یا "همزمان" (Simultaneons) در دسترس هستند.
در لنزهاى تبدیل‌کننده بخش براى دید نزدیک یا مطالعه سنگین‌تر است بنابراین در پایین چشم قرار مى‌گیرد و هنگامى که به پایین نگاه مى‌کنید تا مطالعه کنید از میان آن مى‌‌بینید.
این نوع لنزها تنها به صورت لنزهاى RGP موجودند. در لنزهاى "همزمان" که چندکانونى هم نامیده مىشوند، نور همزمان از بخش هاى مربوط به دور و نزدیک لنز عبور مى‌کند و مغز است که قدرت لازم براى هر وظیفه بینایى را انتخاب مى‌کند. لنزهاى همزمان هم به شکل RGP و هم به صورت لنز نرم در اختیار هستند.
یک انتخاب دیگر براى تصحیح دوکانونى بینایى روش "تک بینایى" (monovision) است که در آن لنزى را با قدرت لازم براى دید نزدیک به یک چشم و لنز دیگرى با قدرت لازم براى دید دور به چشم دیگرش مى‌زند. مغز در اغلب موارد خود را با این وضع سازگار مى‌کند و بسیارى از افراد با این دید ترکیبى ناشى از هر دو چشم احساس راحتى مى‌کنند. بالاخره روش سومى را که مى‌توانید انتخاب کنید شکل تغییریافته روش تک بینایى است.
این شیوه شامل به چشم زدن یک لنز تماسى دوکانونى یا چندکانونى، یک چشم و یک لنز تک- دیدارى (Single-visual) (غیر دوکانونى) به چشم دیگر است. ممکن است در چشم غالبتان یک لنز براى تصحیح دید دور و یک لنز دوکانونى یا چندکانونى در چشم مغلوبتان بگذارید.
هر دو چشم را مى توان براى دید نزدیک و مطالعه مورد استفاده قرار داد، اما تنها یک چشم را براى دید دور مى‌توان به کار برد. این حالت ممکن است انتخاب مناسبى براى شما باشد در صورتى که مدت زیادى را جلوى کامپیوتر مى گذرانید. روش تک‌بینایى و تک‌بینایى تغییریافته با هر دو نوع لنز RGP و لنز نرم در دسترس است.
